دمپر دستی یکی از معروف ترین و پرکاربردترین نمونه های دمپر در بازار می باشد .از آنها در هواسازها، کانال‌های ورودی هوا، دودکش‌ها و دستگاه‌های مشابه برای کنترل مقدار هوای ورودی و خروجی و تنظیم مسیر هوا استفاده می‌شود. همانطور که شیر آب جریان آب جاری را کنترل، قطع یا وصل می‌کند؛ دمپردستی نیز جریان هوا را تنظیم می‌نماید.
انواع دمپر دستی
دسته‌بندی‌های مختلفی برای انواع دمپر دستی وجود دارد که مبنای هریک با دیگری متفاوت است. به عنوان مثال، بر اساس نوع پره‌ها، دمپرهای دستی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد که پره‌های دسته اول به صورت موازی و پره‌های دسته دوم به صورت هفت و هشتی قرار گرفته اند. جریان هوا در صورتی که پره‌ها موازی قرار بگیرند راحت تر قابل قطع بوده و در حالت هفت و هشتی هوا تحت کنترل بیشتری قرار دارد.
دمپرهای دستی از لحاظ شکل ظاهری نیز قابل دسته‌بندی می‌باشند. برخی از این دمپرهای دستی را تحت عنوان “دمپر دستی بین کانالی گرد” و برخی دیگر را ” دمپر دستی بین کانالی مربعی” می‌نامند. این دو مدل معروف‌ترین دسته‌بندی‌های دمپر دستی می‌باشند.
جنس دمپر دستی
دمپر دستی را با توجه کاربرد، استفاده و اندازه آنها از جنس‌های مختلف و متنوعی می‌سازند. به عنوان مثال می‌توان از گالوانیزه، استیل یا آلومینیوم به عنوان مواد سازنده آن نام برد. استفاده از مواد اولیه با استحکام بالا باعث مقاومت و طول عمر بالای دمپردستی در شرایط مختلف می‌شود.
نحوه کار دمپر دستی
همانطور که اشاره کردیم، دمپرهای دستی جریان هوای جاری را کنترل می‌کنند. برخلاف دمپرهای اتوماتیک که حرکت پره‌های آنها توسط یک موتور به صورت خودکار انجام می‌شود؛ حرکت پره‌های دمپر دستی را می‌توان با استفاده از دسته آنها کنترل کرد.
به طور معمول پره‌های به کار رفته در نمونه دستی تک لایه و مثلثی شکل(هفتی شکل) می‌باشد؛ البته در موارد معدودی هم از پره‌های دولایه برای دمپرهای دستی استفاده می‌شود.
مقایسه دمپر دستی و دمپر اتومات
تا اینجا در مورد ماهیت دمپرهای دستی و جنس و انواع و نحوه کار آنها صحبت کردیم. در این بخش دمپر دستی و دمپر اتومات را با یک‌دیگر مقایسه خواهیم کرد. برتری دمپر اتومات نسبت به دمپردستی این است که کارایی خیلی راحت‌تری دارد و به نسبت مدرن تر و پیشرفته تر است.
از سوی دیگر، مزیت و برتری دمپرهای دستی در مقایسه با دمپرهای خودکار و اتومات این است که در مورد دمپر دستی شخص کنترل بیشتری روی نحوه تنظیم جریان هوا دارد. به علاوه، قیمت پایین‌تری هم دارد و با توجه این که برق مصرف نمی‌کند؛ از نظر مصرف انرژی و صرفه اقتصادی یک انتخاب کاملا مناسب است.
جمع بندی
در این متن در مورد دمپر دستی صحبت کردیم. در ابتدا کاربرد و جنس آن را بررسی کردیم. گفتیم که از آن برای تنظیم جریان هوا به صورتی دستی استفاده می شود و از مواد اولیه مختلفی از قبیل آلومینیوم و گالوانیزه ساخته می شود.
سپس به انواع آن پرداختیم و آن را براساس تعداد پره و شکل ظاهری دسته‌بندی کردیم. در ادامه، نحوه کار و مقایسه آن را با دمپر اتومات (که پره‌های آن به وسیله یک موتور به صورت خودکار حرکت می کنند) پرداختیم.
پرسش و پاسخ متداول
از دمپر دستی در کانال ها ، هواسازها ، دودکش و ورودی هوا برای کنترل مقدار هوای ورودی و خروجی و تنظیم مسیر هوا استفاده می‌شود.
دمپر دستی در دو نوع چهارگوش و گرد وجود دارد و پره های داخل آن نیز به صورت موازی و هفت و هشتی موجود است.
جنس پره های داخلی معمولا از آلومینیوم می باشد و قاب دور نیز از گالوانیزه معمولا ساخته می شود.
